Béo phì đang trở thành một trong những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng tại Việt Nam. Theo thống kê, tỉ lệ người mắc béo phì đang gia tăng nhanh chóng và đứng đầu trong khu vực Đông Nam Á. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn kéo theo nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Hãy cùng tìm hiểu về nguyên nhân gây ra béo phì cũng như những giải pháp phòng ngừa hiệu quả nhất.
Tìm hiểu về béo phì
Béo phì được định nghĩa là tình trạng tích tụ quá mức của chất béo trong cơ thể, dẫn đến ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Chỉ số khối cơ thể (BMI) là phương pháp phổ biến nhất để đánh giá tình trạng này. BMI được tính bằng cách lấy cân nặng chia cho bình phương chiều cao. Nếu kết quả cho thấy chỉ số BMI từ 30 trở lên, bạn được chẩn đoán là béo phì, trong khi chỉ số từ 25 đến dưới 30 thường được coi là thừa cân.
Đối với người trưởng thành
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết những người có chỉ số BMI từ 30 trở lên được xem là béo phì. Tuy nhiên, cách phân loại này có thể khác nhau tùy thuộc vào từng khu vực. Tại Châu Á, chỉ số BMI từ 25 trở lên cũng được coi là nguy cơ béo phì. Điều này chủ yếu xuất phát từ sự khác biệt trong cấu trúc cơ thể giữa các dân tộc.
Tình trạng béo phì
Đối với trẻ em
Bệnh béo phì ở trẻ em được đánh giá dựa trên tỷ lệ cân nặng, chiều cao và chỉ số BMI phù hợp với từng độ tuổi. Cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ nếu thấy có dấu hiệu như tăng cân quá nhanh, có mỡ thừa tại vùng bụng hay vỏ ngoài.
Đặc biệt, béo phì không chỉ là vấn đề về thẩm mỹ. Tình trạng này dài ngày có thể dẫn đến nhiều bệnh lý nghiêm trọng như bệnh tim mạch, đái tháo đường, và tăng huyết áp.
Nguyên nhân gây ra béo phì
Nguyên nhân gây béo phì rất đa dạng và phức tạp. Các yếu tố chính có thể kể đến gồm:
Di truyền
Nếu cha mẹ có tiền sử béo phì, con cái có khả năng cao sẽ mắc phải vấn đề tương tự. Nghiên cứu chỉ ra rằng có đến 80% trẻ em có cha mẹ béo phì cũng sẽ trở thành béo phì.
Rối loạn nội tiết
Một số bệnh lý có thể gia tăng nguy cơ gây béo phì như:
- Suy giáp.
- Hội chứng Cushing.
- Rối loạn tiết hormone.
Chế độ ăn uống không hợp lý
Hiện nay, nhiều người dân Việt Nam tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều chất béo và đường. Việc lạm dụng thức ăn nhanh, không kiểm soát khẩu phần ăn, là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng béo phì.
Chế độ ăn uống không hợp lý
Thói quen vận động kém
Việc thiếu vận động, lối sống ít hoạt động thể chất đã dẫn đến tình trạng béo phì ngày càng gia tăng. Nhiều người dành quá nhiều thời gian cho các thiết bị điện tử mà quên mất việc luyện tập thể dục thể thao.
Môi trường sống
Môi trường xung quanh, phong cách sống và văn hóa ăn uống cũng ảnh hưởng đến tỉ lệ béo phì. Áp lực công việc, thói quen ăn uống kém và sự tiện lợi của đồ ăn nhanh đã tạo ra tình trạng này ở nhiều người.
Tình trạng béo phì tại Việt Nam
Béo phì ở Việt Nam hiện đang ở mức báo động. Một số báo cáo chỉ ra rằng tỉ lệ người béo phì đã tăng lên khoảng 38% từ năm 2014. Trong đó, tỉ lệ béo phì ở trẻ em dưới 5 tuổi tại các đô thị lớn lên tới 9.7%. Tình trạng này gây nên nhiều lo ngại đối với sức khỏe cộng đồng.
Chuyên gia nhận định rằng sự thay đổi trong kinh tế, xã hội đã kéo theo những thay đổi trong lối sống và thói quen ăn uống của người dân Việt Nam. Thực phẩm nhanh, thức ăn chứa nhiều đường và chất béo đang dần chiếm ưu thế, khiến nguy cơ béo phì ngày càng tăng.
Những biện pháp phòng ngừa béo phì
Để ngăn ngừa béo phì, bạn có thể áp dụng những lời khuyên sau:
Xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh
Lựa chọn thực phẩm là rất quan trọng trong việc ngăn ngừa tình trạng béo phì. Một số nguyên tắc chung có thể áp dụng như:
Đối với trẻ em
- Đảm bảo trẻ ăn đúng khẩu phần.
- Khuyến khích trẻ ăn nhiều rau củ và trái cây.
- Tạo thói quen ăn uống lành mạnh cho cả gia đình.
- Giới hạn thực phẩm “không lành mạnh” trong chế độ ăn.
- Đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc.
Đối với người trưởng thành
- Hạn chế chất béo “xấu”, tăng cường việc sử dụng chất béo “tốt”.
- Tránh xa thực phẩm chế biến sẵn và đường.
- Ăn nhiều rau xanh và trái cây.
- Uống đủ nước mỗi ngày.
- Xây dựng thực đơn dinh dưỡng hợp lý theo hướng dẫn của chuyên gia.
Tăng cường vận động
Tập luyện thể dục thể thao đều đặn là cách giúp duy trì hoặc giảm cân hiệu quả. Tổ chức y tế khuyến khích người trưởng thành nên tập luyện ít nhất 150 phút mỗi tuần. Nếu bạn không có đủ thời gian, hãy cố gắng duy trì ít nhất 30 phút mỗi ngày.
Vận động thể chất
Thay đổi lối sống
Giảm căng thẳng và xây dựng lối sống lành mạnh cũng là một phần trong việc kiểm soát cân nặng. Những thay đổi nhỏ trong lối sống hàng ngày có thể tạo ra ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe.
Béo phì hiện đang là một vấn đề cấp bách tại Việt Nam. Thậm chí, các bệnh liên quan đến béo phì có thể dẫn đến nhiều rủi ro nghiêm trọng cho sức khỏe. Do đó, mỗi người cần nghiêm túc xem xét khẩu phần ăn, thói quen sinh hoạt và lối sống của mình để phòng ngừa tình trạng béo phì.
Hãy theo dõi thêm những thông tin bổ ích tại bodyline.vn để có những lời khuyên phù hợp và hiệu quả hơn trong việc giảm cân và duy trì sức khỏe.