Béo phì đang trở thành mối quan tâm lớn ở nhiều quốc gia trên thế giới, và Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ. Trong những năm qua, tỷ lệ béo phì, đặc biệt là ở trẻ em, đã gia tăng nhanh chóng. Điều này không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ mà còn có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn. Hãy cùng tìm hiểu về tình trạng béo phì ở trẻ em qua bài viết dưới đây để có những giải pháp phù hợp.

Khi Nào Trẻ Được Chẩn Đoán Béo Phì?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), béo phì được xác định khi cơ thể tích tụ lượng mỡ thừa vượt quá mức cho phép. Để chẩn đoán chính xác tình trạng béo phì, người ta thường sử dụng chỉ số khối cơ thể (BMI). Nếu BMI từ 25 trở lên, trẻ có thể được chẩn đoán là béo phì.

Tuy nhiên, tiêu chí này có thể không chính xác với trẻ em. Các dấu hiệu sau đây có thể giúp nhận diện trẻ béo phì:

• Có lớp mỡ quanh đùi, cánh tay, bụng và ở cổ
• Tăng cân nhanh chóng
• Thở gấp khi chạy nhảy hoặc vận động thể lực

Tình trạng béo phì nghiêm trọng ở trẻ em

Nếu trẻ có cân nặng vượt mức chuẩn bình thường 30%, nguy cơ béo phì sẽ rất cao. Khi thấy những biểu hiện trên, bố mẹ nên thường xuyên kiểm tra cân nặng của con.

Nguyên Nhân Gây Béo Phì Ở Trẻ Em

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng 60 đến 80% trường hợp trẻ béo phì là do chế độ dinh dưỡng không hợp lý. Nhiều phụ huynh có tâm lý phải cho con ăn thật nhiều để có sức khỏe tốt. Tuy nhiên, thực tế là việc ăn uống quá mức dẫn đến thừa năng lượng, gây béo phì. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng béo phì ở trẻ em:

• Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có nhiều người mắc bệnh béo phì, trẻ có khả năng cao gặp phải tình trạng này.
• Thiếu vận động: Nhiều trẻ em dành quá nhiều thời gian ngồi xem TV hoặc chơi game thay vì tham gia các hoạt động thể chất. Điều này dẫn đến việc tiêu hóa năng lượng kém, dễ dẫn đến béo phì.
• Yếu tố tâm lý: Khi trẻ cảm thấy buồn chán hoặc căng thẳng, việc tìm đến thức ăn để “an ủi” rất thường xảy ra.
• Mắc các bệnh lý khác: Các bệnh lý như suy giáp, hội chứng Cushing, hoặc tác dụng phụ của một số loại thuốc cũng có thể gây ra béo phì.

Trẻ ăn nhiều đồ ăn nhanh có nguy cơ béo phì cao

Hệ Lụy Của Béo Phì Ở Trẻ Em

Trẻ béo phì có nguy cơ mắc nhiều bệnh lý nghiêm trọng, bao gồm:

Đái Tháo Đường

Trẻ em béo phì có nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường type 2 cao hơn so với những trẻ khác. Tình trạng này có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.

Bệnh Tim Mạch

Béo phì thường làm tăng cholesterol trong máu, dẫn đến bệnh lý tim mạch như cao huyết áp, nhồi máu cơ tim, hay đột quỵ ở người lớn.

Hen Suyễn

Những trẻ béo phì có nguy cơ cao mắc bệnh hen suyễn do đường hô hấp bị chèn ép và viêm nhiễm mạn tính.

Các Bệnh Lý Xương Khớp

Lượng mỡ thừa tích tụ sẽ tạo ra áp lực lớn cho xương khớp, khiến trẻ khó khăn trong việc di chuyển và có thể gây đau nhức.

Rối Loạn Giấc Ngủ

Trẻ béo phì thường gặp khó khăn trong việc ngủ ngon do áp lực từ cân nặng, dẫn đến những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Ảnh Hưởng Đến Tâm Lý

Trẻ béo phì có thể gặp phải các vấn đề về tâm lý như tự ti, mặc cảm và khó hòa nhập với bạn bè. Theo các nghiên cứu, 75% trẻ béo phì có nguy cơ mắc phải trầm cảm trong tương lai.

Trẻ béo phì thường khó hòa nhập với bạn bè

Cách Điều Trị Béo Phì Hiệu Quả

Để điều trị béo phì ở trẻ em, các bác sĩ khuyến khích cha mẹ nên tuân thủ chế độ dinh dưỡng hợp lý và tăng cường vận động.

Chế Độ Dinh Dưỡng Khoa Học

Cân nặng của trẻ chủ yếu bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn uống hàng ngày. Nguyên tắc xây dựng thực đơn cho trẻ béo phì bao gồm:

• Khuyến khích trẻ ăn nhiều rau xanh, trái cây và các loại thực phẩm ít chất béo.
• Thay thế tinh bột tinh chế bằng tinh bột nguyên cám như gạo lứt, bánh mì nguyên cám.
• Đảm bảo thời gian ăn hợp lý, tránh ăn khuya hoặc ăn ngay trước khi đi ngủ.
• Hãy rèn thói quen ăn chậm, nhai kỹ để cảm thấy no lâu hơn.
• Hạn chế các món ăn chứa nhiều dầu mỡ và đường hóa học; thay cho các phương pháp chiên, xào, nên ưu tiên luộc hoặc hấp.

Ba mẹ nên khuyến khích trẻ ăn nhiều rau xanh và trái cây

Tăng Cường Vận Động

Hoạt động thể chất có lợi cho quá trình giảm cân và phát triển của trẻ. Ba mẹ nên đồng hành cùng trẻ tham gia các hoạt động thể thao yêu thích trong ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần. Điều này không chỉ giúp trẻ tiêu hao năng lượng mà còn tăng cường sức khỏe.

Ngoài ra, việc khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động vận động hàng ngày là cần thiết. Thay vì ngồi trước màn hình, hãy cho trẻ tham gia vào các công việc nhà như tưới cây, quét nhà…

Béo phì không chỉ gây bất lợi về ngoại hình mà còn tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý nguy hiểm. Vì vậy, ngay từ khi trẻ còn nhỏ, cha mẹ hãy giúp trẻ kiểm soát cân nặng. Để quá trình giảm cân đạt hiệu quả, gia đình cần tham gia cùng trẻ vào các hoạt động thể dục thể thao và duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh. Nếu vẫn gặp khó khăn, hãy tìm đến sự tư vấn của bác sĩ để có giải pháp tốt nhất.